Bạn có thể kiểm soát bệnh tiểu đường để sống lâu và khỏe mạnh.
Đó là mục tiêu mà Bác Sỹ Ơi muốn chỉ cho bạn trong bài viết này.
Như bạn biết đó.
Bệnh tiểu đường có thể ảnh hưởng tồi tệ đến hầu hết mọi bộ phận trên cơ thể.
Vì vậy,
Hãy cố gắng thực hiện một chút mỗi ngày.
Và
Đừng ngại yêu cầu sự giúp đỡ từ nhóm chăm sóc bệnh tiểu đường của bạn.
Sau đây là 5 bước giúp bạn – người đang mắc bệnh tiểu đường sống khỏe mạnh hơn.
Bước 1: Tìm hiểu về bệnh tiểu đường
Tại sao tôi bị tiểu đường?
Bệnh tiểu đường xảy ra khi đường huyết của bạn quá cao do cơ thể không thể sản xuất insulin đúng cách để điều hòa đường Glucose trong máu.
Định nghĩa này nghe có vẻ như bệnh tiểu đường do di truyền hay do cơ địa gì đó.
Nhưng không hẳn là vậy,
Bệnh tiểu đường ngày nay 80% là do ăn uống, lối sống mà ra. (bệnh rối loạn lối sống)
Và khi bạn kiểm soát tốt chế độ ăn, lối sống của mình, bạn sẽ đảo ngược được hệ quả mà bệnh tiểu đường gây ra.
Mọi thứ được trình bày đủ ở trong bài viết này.
Nhưng trước hết,
Chúng ta tìm hiểu qua một số thuật ngữ cơ bản của bệnh tiểu đường.
Glucose là gì?
Glucose là đường ở dạng đơn giản nhất, là nguồn năng lượng chính cho cơ thể.
Glucose trong cơ thể chúng ta đến từ 2 nguồn:
- Thực phẩm mà chúng ta ăn vào
- Chuyển hóa từ gan
Insulin là gì?
Insulin là một hormone tiết ra ở tuyến tụy. Insulin giúp đưa glucose đi vào tế bào của bạn để sử dụng làm năng lượng.
Nếu cơ thể bạn không sản xuất đủ insulin hoặc không sử dụng insulin đúng cách, glucose sẽ không được đưa vào tế bào.
Glucose sẽ chỉ ở trong máu và làm lượng đường trong máu tăng quá cao.
Điều này dẫn đến bệnh tiểu đường.
Có 3 loại bệnh tiểu đường phổ biến
| Type 1 | Type 2 | Thai kỳ |
|---|---|---|
| Cơ thể bạn không tạo ra insulin | Cơ thể bạn không tạo ra hoặc sử dụng không tốt insulin | Một số phụ nữ mắc, một số thì khác thì không. |
| Bạn cần tới insulin suốt đời | Bạn có thể cần dùng thuốc hoặc insulin để giúp kiểm soát bệnh tiểu đường. | Biến mất sau khi sinh |
| Tăng nguy cơ đột quỵ | Tăng nguy cơ đột quỵ | Làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 sau này cho cả mẹ và con. Đứa trẻ nhiều khả năng bị béo phì ngay khi còn nhỏ |
Bệnh tiểu đường có thể dẫn đến đột quỵ.
Còn đột quỵ thì bất thình lình đến.
Không báo trước.
Đó là lý do tại sao chúng ta nên ý thức kiểm soát bệnh tiểu đường của mình ngay bây giờ.
Đừng lo lắng,
Bạn không đơn độc trong cuộc chiến với bệnh tiểu đường.
Bạn cần tạo cho mình 1 vòng tròn bảo vệ sức khoẻ với
Nhóm chăm sóc bệnh tiểu đường của bạn
Chưa phải là bác sỹ.
Bạn là thành viên quan trọng nhất trong nhóm chăm sóc sức khỏe của chính bạn.
Nhóm chăm sóc tiểu đường gồm những ai?
Tất cả đều có thể hỗ trợ bạn trong công cuộc kiểm soát bệnh tiểu đường.
Tại sao bạn cần nhóm chăm sóc?
Vì,
Khi sống chung bệnh tiểu đường của mình bạn cần các chuyên gia y tế (Bác sỹ, dược sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng) tư vấn và hướng dẫn sử dụng thuốc, chu kỳ kiểm tra các xét nghiệm quan trọng.
Tại sao bạn nên chủ động kiểm soát bệnh tiểu đường?
Để bạn thấy tốt hơn ngay hôm nay và trong tương lai.
Khi bạn kiểm soát lượng đường trong máu ổn định, bạn sẽ hạn chế bị biến chứng và:
- Có nhiều năng lượng hơn
- Bớt mệt mỏi và khát nước
- Ít bị đi tiểu thường xuyên hơn
- Chữa lành tốt hơn
- Ít bị nhiễm trùng da hoặc bàng quang hơn
Hãy chủ động hành động để bạn có cuộc sống vui hơn, ít mệt mỏi hơn và hạn chế tối thiểu:
- Nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ
- Nguy cơ khó nhìn hoặc bị mù
- Nguy cơ khiến thận ngừng hoạt động
- Nguy cơ đau, ngứa ran hoặc lỡ loét chân, tay và cả răng miệng.
Tôi có thể tìm hiểu nhiều hơn về bệnh tiểu đường ở đâu?
Hiện nay chúng ta chưa có các tổ chức chuyên về giáo dục và chăm sóc 1 loại bệnh nhất định giống với các nước có nền y học tiên tiến như tổ chức DSMES của Hoa Kỳ; Úc hay Châu Âu.
Do đó,
Kiến thức về bệnh tiều đường hầu hết chỉ có thể đọc được qua sách vở, internet hay từ chính bác sỹ khám cho bạn.
Đội ngũ Bác Sỹ Ơi đang cố gắng phối hợp với các bác sỹ chuyên khoa nội tiết, tiểu đường, dinh dưỡng, y học cộng đồng để xây dựng bộ tài liệu hướng dẫn kiểm soát bệnh tiểu đường phù hợp nhất cho cộng đồng người Việt.
Bây giờ,
Bạn có thể tham gia Cộng đồng phòng ngừa đột quỵ Việt Nam – ở đây tuy tập trung vào phòng ngừa đột quỵ.
Nhưng bạn có biết,
Bệnh tiểu đường cũng là một nguy cơ cao dẫn đến đột quỵ.
Và cộng đồng sẽ giúp đỡ bạn nhiều hơn trong việc kiểm soát bệnh tiểu đường của mình.
Bước 2: Theo dõi lượng đường trong máu thường xuyên
Theo dõi lượng đường trong máu là một trong những khía cạnh quan trọng nhất trong việc kiểm soát bệnh tiểu đường
Tại sao phải theo dõi lượng đường trong máu?
Nếu bạn mắc bệnh tiểu đường, việc theo dõi lượng đường trong máu (glucose) là chìa khóa để biết việc điều trị hiện tại của bạn có hiệu quả không.
Khi theo dõi bạn sẽ biết điều gì khiến đường huyết của bạn tăng lên hoặc giảm xuống, chẳng hạn như ăn các loại thực phẩm khác nhau, dùng thuốc/insulin hoặc tập thể dục.
Kết quả theo dõi đường huyết (lượng glucose) sẽ giúp bạn:
- Nắm rõ thông tin về cách quản lý bệnh tiểu đường hàng ngày – thậm chí hàng giờ.
- Đưa ra quyết định về thực phẩm, hoạt động thể chất và liều lượng insulin mà bạn sử dụng
Khi nào nên kiểm tra lượng đường trong máu?
Việc kiểm tra là khác nhau tùy theo từng người.
Bác sỹ sẽ đưa ra gợi ý về thời điểm tốt nhất để kiểm tra lượng đường trong máu của bạn.
Đặc biệt quan trọng
Kiểm tra lượng đường trong máu khi bạn gặp các triệu chứng của lượng đường trong máu thấp hoặc cao.
Bảng sau đây gợi ý cho bạn một số cách nhân biết triệu chứng đường huyết thấp hoặc cao:
| Hạ đường huyết | Đường huyết cao |
|---|---|
| Chóng mặt | Khát nước |
| Đói bụng dữ dội (đạu bụng) | Đi tiểu nhiều hơn |
| Run rẩy | Đau đầu |
| Đổ mồ hôi | Cáu gắt |
| Tim đập thình thịch | Tầm nhìn mờ |
Các thời điểm tốt nhất để kiểm tra trong ngày
Một số thời điểm trong ngày là hữu ích nhất để kiểm tra lượng đường trong máu nhằm đánh giá kế hoạch điều trị bệnh tiểu đường tổng thể của bạn, đặc biệt nếu bạn dùng insulin.
Những thời điểm này bao gồm:
Khi bạn thức dậy
Lượng đường trong máu của bạn lúc này được gọi là đường huyết lúc đói.
Giúp đánh giá lượng đường trong máu của bạn qua đêm như thế nào, đặc biệt nếu bạn cũng kiểm tra lúc trước khi đi ngủ.
Trước bữa ăn
Kiểm tra trước bữa ăn có thể giúp bạn chọn thực phẩm cho bữa ăn tốt hơn.
Và so sánh với kết quả đường huyết sau ăn từ đó đánh giá ảnh hưởng của thực phẩm đến lượng đường trong máu của bạn như thế nào. Để điều chỉnh phù hợp.
Sau bữa ăn 2 tiếng
Kiểm tra hai giờ sau khi bạn bắt đầu bữa ăn có thể giúp đánh giá mức độ ảnh hưởng của thức ăn đến lượng đường trong máu và liệu bạn có cần thay đổi liều lượng insulin hoặc thuốc hay không.
Lượng đường trong máu cao sau khi ăn là điều bình thường, đặc biệt nếu bạn cần dùng insulin.
Trước và sau khi tập thể dục
Tập thể dục thường làm giảm lượng đường trong máu nhưng nó cũng có thể làm tăng.
Vì vậy việc kiểm tra này giúp bạn điều chỉnh các hoạt động thể chất phù hợp.
Trước khi đi ngủ
Thời điểm này giúp phát hiện ra lượng đường trong máu thấp hoặc cao.
Nếu bạn bị hạ đường huyết khi đang ngủ, điều đó có thể nguy hiểm hơn vì bạn có thể không thức dậy ngay sau khi xuất hiện các triệu chứng.
Tương tự,
Việc liên tục đi ngủ khi lượng đường trong máu cao có thể gây hại cho sức khỏe của bạn về lâu dài vì nó có thể tăng cao trong vài giờ khi bạn đang ngủ.
Cách theo dõi tại nhà
Xem phần đề xuất của Bác Sỹ Ơi ở bước 4.
Bước 3: Nhớ và kiểm soát tốt chỉ số “ABCs” trong bệnh tiểu đường
ABCs là một từ viết tắt đại diện cho những yếu tố quan trọng trong quản lý bệnh tiểu đường. Mỗi chữ cái trong từ viết tắt đại diện cho một thành phần bạn phải biết:
A – là chỉ số Hemoglobin A1c (HbA1c)
Nó là gì?
A1c là xét nghiệm đo lượng đường trong máu trung bình của bạn trong ba tháng qua.
(Nó khác với việc kiểm tra lượng đường trong máu bạn thực hiện hàng ngày.)
Tại sao nó lại quan trọng?
Bạn cần biết lượng đường trong máu của mình theo thời gian. Bạn không muốn những con số đó tăng quá cao. Lượng đường trong máu cao có thể gây hại cho tim, mạch máu, thận, bàn chân và mắt của bạn.
Mục tiêu A1c (HbA1c) là gì?
Chỉ số A1c (HbA1c) là một chỉ số giúp bạn có được ý niệm tổng quan về việc bệnh tiểu đường của bạn được kiểm soát tốt đến đâu.
Mục tiêu A1c đối với nhiều người mắc bệnh tiểu đường là dưới 7%. Đối với bạn, mục tiêu này có thể khác.
Nếu con số trên 7%. Bạn nên tìm đến sự hỗ trợ của các bác sỹ.
B – là huyết áp
Nó là gì?
Huyết áp là lực của máu tác động lên thành mạch máu.
Tại sao nó lại quan trọng?
Nếu huyết áp của bạn tăng quá cao, nó sẽ khiến tim bạn phải làm việc quá sức. Nó có thể gây ra cơn đau tim, đột quỵ và làm hỏng thận, mắt của bạn.
Mục tiêu huyết áp là gì?
Mục tiêu huyết áp đối với hầu hết những người mắc bệnh tiểu đường là dưới 140/90. Nó có thể khác với bạn.
C – là chỉ số cholesterol
Nó là gì?
Có hai loại cholesterol trong máu của bạn: LDL và HDL.
Cholesterol LDL hoặc cholesterol “xấu” có thể tích tụ và làm tắc nghẽn mạch máu của bạn. Nó có thể gây ra cơn đau tim hoặc đột quỵ.
HDL hay cholesterol “tốt” giúp loại bỏ cholesterol “xấu” khỏi mạch máu của bạn.
Mục tiêu LDL và HDL là gì?
Mục tiêu chỉ số cholesterol cho những người bị bệnh tiểu đường là.
| Cholesterol toàn phần | <200 mg/dl |
| Cholesterol-LDL | <100 mg/dl |
Hỏi số lượng cholesterol của bạn nên là bao nhiêu. Mục tiêu của bạn có thể khác với những người khác. Nếu bạn trên 40 tuổi, bạn có thể cần dùng thuốc statin để cải thiện sức khỏe tim mạch.
s – là ngừng hút thuốc
Điều này đơn giản và chỉ có bạn mới tự quyết định được,
Vì,
Hút thuốc làm tăng lượng đường trong máu, huyết áp và mức cholesterol.
Nếu bạn bỏ hút thuốc, bạn sẽ giảm nguy cơ đau tim, đột quỵ, bệnh thần kinh, bệnh thận và bệnh răng miệng.
Bước 4: Học cách “sống tốt – sống khỏe” với bệnh tiểu đường
Chắc chắn bạn sẽ thấy buồn bã, tức giận và bi quan khi mắc bệnh tiểu đường.
Đó là tâm trạng chung,
Nhưng nhiều người đã thấy khá hơn và tốt dần lên khi biết được những điều đơn giản dưới đây.
Đối phó với bệnh tiểu đường của bạn.
- Căng thẳng có thể làm tăng lượng đường trong máu của bạn. Tìm hiểu cách để giảm căng thẳng của bạn. Hãy thử hít thở sâu, làm vườn, đi dạo, thiền, thực hiện sở thích của bạn hoặc nghe bản nhạc yêu thích.
- Hãy yêu cầu giúp đỡ nếu bạn cảm thấy chán nản. Một cố vấn sức khỏe tâm thần, nhóm hỗ trợ, bạn bè hoặc thành viên gia đình sẽ lắng nghe những lo lắng của bạn có thể giúp bạn cảm thấy tốt hơn.
Ăn uống lành mạnh.
- Lập kế hoạch bữa ăn cho bệnh tiểu đường với sự trợ giúp từ nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn.
- Chọn thực phẩm ít calo, chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, đường và muối.
- Ăn thực phẩm có nhiều chất xơ hơn, chẳng hạn như ngũ cốc nguyên hạt, bánh mì, hoặc mì ống.
- Chọn các loại thực phẩm như trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, bánh mì và ngũ cốc, sữa và phô mai ít béo hoặc gầy.
- Uống nước thay vì nước trái cây và soda thông thường.
Hãy năng động.
- Đặt mục tiêu trở nên năng động hơn hầu hết các ngày trong tuần. Bắt đầu chậm rãi bằng cách đi bộ 10 phút, 3 lần một ngày.
- Hai lần một tuần, hãy tập luyện để tăng sức mạnh cơ bắp. Sử dụng dây thun, tập yoga, làm vườn nặng (đào và trồng cây bằng dụng cụ) hoặc thử chống đẩy.
- Duy trì hoặc đạt được cân nặng khỏe mạnh bằng cách sử dụng kế hoạch ăn uống và di chuyển nhiều hơn.
Tham khảo cách theo dõi chỉ số cơ thể BMI miễn phí ngay trên điện thoại với App Bác Sỹ Ơi
Biết phải làm gì mỗi ngày.
- Dùng thuốc điều trị bệnh tiểu đường và bất kỳ vấn đề sức khỏe nào khác ngay cả khi bạn cảm thấy khỏe. Hãy hỏi bác sĩ xem bạn có cần dùng aspirin để ngăn ngừa cơn đau tim hoặc đột quỵ hay không. Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn không đủ tiền mua thuốc hoặc nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào.
- Kiểm tra bàn chân của bạn mỗi ngày xem có vết cắt, mụn nước, đốm đỏ và sưng tấy không. Hãy báo ngay cho nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn nếu có bất kỳ vết loét nào không biến mất.
- Đánh răng và dùng chỉ nha khoa mỗi ngày để giữ cho miệng, răng và nướu khỏe mạnh.
- Bỏ thuốc lá.
- Theo dõi lượng đường trong máu của bạn. Bạn có thể muốn kiểm tra nó một hoặc nhiều lần trong ngày. Hãy chắc chắn nói về lượng đường trong máu của bạn với nhóm chăm sóc sức khỏe.
- Kiểm tra huyết áp và ghi chú lại.
Bác Sỹ Ơi đề xuất:
Với máy đo đường huyết FORA 6 bạn không chỉ kiểm tra đường tại nhà mà bạn còn có thể kiểm tra Cholesterol toàn phần – chỉ số C trong ABCs bạn đã hiểu rõ ở trên.
Ngoài ra với máy đo đường huyết FORA 6 Connect còn đo được các chỉ số quan trọng khác với người bị tiểu đường như:
- Acid Uric giúp phát hiện sớm bệnh Gout và dự báo chức năng thận
- Ketone giúp phòng tránh tình trạng nhiễm toan ketone (biến chứng nghiêm trọng khác của bệnh tiểu đường)
Bên cạnh chức năng đo huyết áp, Diamond Cuff BP (P80) còn có chức năng phát hiện nhịp tim bất thường giúp cảnh báo rối loạn nhịp tim.
Một chức năng quan trọng trong việc tầm soát để phòng ngừa đột quỵ.
Tại sao Bác Sỹ Ơi đề xuất 2 thiết bị này?
App Bác Sỹ Ơi kết nối bluetooth với 2 thiết bị trên.
Đồng bộ kết quả sau mỗi lần do trực tiếp và tức thì lên hồ sơ y tế của bạn trên ứng dụng.
Như vậy sự kết hợp này giúp bạn không cần phải ghi chép lịch sử đo. Tất cả đều tự động lưu trữ.
Gúp bạn và nhóm hỗ trợ tiểu đường của bạn theo dõi các chỉ số quan trọng ABCs hiệu quả hơn.
Bước 5: Chọn nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn.
Đây có thể nói là bước cuối cùng và khó khăn nhất với thực trạng ở Việt Nam thời điểm này.
Bệnh tiểu đường là một căn bệnh mãn tính rất khó điều trị và dễ dẫn đến nhiều biến chứng nếu trong quá trình này bạn uống không đúng thuốc hoặc thuốc không phù hợp.
Hệ quả của bệnh sẽ trở nên nghiệm trọng hơn.
Một điều ai cũng đồng ý đó là các bác sỹ giỏi đều tập trung ở tuyến cuối tại các bệnh viện lớn trên Hà Nội hoặc TP Hồ Chí Minh.
Với bệnh tiểu đường,
Bạn cần
3 tháng tái khám 1 lần, thậm chí có người 1 tháng tái khám một lần.
Quá tốn kém về tiền bạc, thời gian mà chỉ có thể khám với bác sỹ vỏn vẹn “3 phút” rồi lấy thuốc ra về.
Đó là lý do mà,
Bác Sỹ Ơi trong 3 năm qua đã nổ lực từng ngày để:
Từ nay bạn đã có thêm lựa chọn tốt hơn cho nhóm chăm sóc sức khỏe của mình.