Cấp tính là thuật ngữ dùng để mô tả một tình trạng hoặc bệnh lý xảy ra đột ngột và diễn biến nhanh chóng. Nó thường tương phản với các tình trạng mạn tính, diễn ra từ từ và kéo dài trong thời gian dài.

Ví dụ:

• Cấp cứu: Một người bị đau tim đột ngột cần được cấp cứu.
• Bệnh cấp tính: Cảm cúm là một bệnh cấp tính.
• Triệu chứng cấp tính: Sốt cao là một triệu chứng cấp tính.

Các yếu tố chính của cấp tính

• Khởi phát đột ngột: Các triệu chứng của bệnh cấp tính thường xuất hiện bất ngờ và có thể diễn ra trong vài phút, giờ hoặc vài ngày.
• Thời gian ngắn: Bệnh cấp tính thường kéo dài trong thời gian ngắn, thường không quá vài tuần.
• Triệu chứng nghiêm trọng: Các triệu chứng của bệnh cấp tính thường nghiêm trọng và có thể ảnh hưởng đến chức năng cơ thể, thậm chí đe dọa đến tính mạng.
• Cần điều trị kịp thời: Bệnh cấp tính cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời để tránh biến chứng nguy hiểm.

Ví dụ:

• Nhồi máu cơ tim
• Đột quỵ
• Suy hô hấp
• Nhiễm trùng cấp tính
• Viêm ruột thừa

Lưu ý:

• Thuật ngữ “cấp tính” thường được sử dụng để đối lập với “mạn tính”, là một tình trạng hoặc bệnh diễn ra trong thời gian dài và thường có các triệu chứng nhẹ hơn.
• Một số bệnh có thể có cả giai đoạn cấp tính và giai đoạn mạn tính.

Cấp tính trong đột quỵ

Cấp tính trong đột quỵ đề cập đến giai đoạn đầu tiên của đột quỵ, thường xảy ra trong vài giờ đầu tiên sau khi khởi phát các triệu chứng. Đây là giai đoạn quan trọng nhất để điều trị và có thể ảnh hưởng đáng kể đến kết quả của bệnh nhân.

Thời gian

Cấp tính thường được xác định là trong vòng 4,5 giờ sau khi khởi phát triệu chứng đột quỵ. Tuy nhiên, một số nghiên cứu sử dụng mốc thời gian 6 giờ hoặc 24 giờ.

Triệu chứng

Các triệu chứng đột quỵ cấp tính có thể bao gồm:

• Yếu hoặc tê đột ngột ở một bên mặt, cánh tay hoặc chân
• Khó nói hoặc hiểu lời nói
• Méo mặt
• Khó đi lại
• Mất thị lực một hoặc cả hai mắt
• Nhức đầu dữ dội

Điều trị

Điều trị đột quỵ cấp tính tập trung vào việc khôi phục lưu lượng máu đến não và ngăn ngừa tổn thương não thêm. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

• Thuốc tan cục máu đông
• Thủ thuật lấy huyết khối
• Thuốc hạ huyết áp
• Liệu pháp oxy

Phục hồi

Sau khi giai đoạn cấp tính, bệnh nhân đột quỵ cần tham gia phục hồi chức năng để lấy lại khả năng hoạt động và chức năng bị mất.